3.2.2023
Een veelomvattend plan
Een stationsgebied is een levendige omgeving en het Industrieplein is hier geen uitzondering op. Buro Lubbers, dat verantwoordelijk was voor het ontwerp van het plein, moest rekening houden met uiteenlopende functies en gebruikers waarbij het aspect bereikbaarheid zwaar woog. Zo moesten een taxistandplaats, Kiss & Ride parkeerplaatsen, invalideparkeerplaatsen en fietsenstalling deel uitmaken van het nieuwe plein. Maar ook de looproutes van en naar het station Hengelo dienden duidelijk en zichtbaar te blijven ten behoeve van dagelijkse stroom van duizenden studenten en forensen. Bovendien wilde de gemeente Hengelo, tevens opdrachtgever, het plein aanmerkelijk vergroenen met klimaatadaptieve beplanting en een waterloop. Blikvanger van het Industrieplein moest het nieuwe skatepark worden van zo’n 900 m2.
Bij de plannen voor de herinrichting van het Industrieplein waren veel partijen met verschillende belangen betrokken. Om tot een breed gedragen ontwerp te komen is in een vroeg stadium overleg met hen gevoerd. Het ging onder meer om de gemeente Hengelo, het ROC van Twente, het Waterschap Vechtstromen, de Provincie Overijssel, Skatelab, NS en Pro-Rail.
De realisatie van het nieuwe plein is tot stand gekomen in bouwteamverband, bestaande uit de gemeente, de landschapsarchitect en de aannemer/uitvoerder.
Toekomstbestendige beplanting
Ongeveer een kwart van het plein bestaat uit groen. Bij de keuze van de beplanting is nadrukkelijk rekening gehouden met de gevolgen van klimaatverandering. De toegepaste vaste planten (waaronder maagdenpalm, zonnehoed, kattenkruid en smeerwortel) en boomsoorten (zoals honingboom, Chinese vernisboom en doodsbeenderenboom) zijn bestand tegen hitte en droogte. ‘Er zijn in totaal 38 bomen aangeplant. Er staan zowel hoog- als meerstammige bomen, waarbij laatstgenoemde een hoogte hebben van 5 tot 6 meter. De hoogstambomen hebben een stamomtrek van 30-35 cm. Flinke bomen dus.’ Aan het woord is Jeroen den Brok van Van den Berk Boomkwekerijen, leverancier van de bomen. Voordeel van deze maatvoering is dat de bomen al vanaf het eerste seizoen een fors bladerdek hebben dat voor schaduw zorgt en een lagere omgevingstemperatuur op het plein. Hiermee is het op warme dagen een prettige verblijfsplek.
Ook het bevorderen van de biodiversiteit was een eis bij de beplantingskeuze. Den Brok: ‘De selectie van de bomen is gemaakt door de landschapsarchitect in samenspraak met de gemeente. Uitgangspunt was dat het moest gaan om sterke, bloeiende soorten die aantrekkelijk zijn voor vlinders en insecten.’ De vruchtdragende bomen zorgen in de winter voor voedsel voor vogels. Naast bomen en vaste planten zijn vlinderstruiken en bloembollen geplant. Deze beplantingsmix maakt dat er vrijwel het hele jaar door wel iets in bloei staat. Dit is niet alleen goed voor de biodiversiteit maar ook aantrekkelijk voor de bezoekers van het Industrieplein.
Ander bijzonder element op het nieuwe plein is de Veldbeek. Dit is een nieuwe beek die fungeert als waterretentie en waterbuffering. Bij hevige regenval zorgt de waterloop voor opvang en afvoer van het water. Een mooie klimaatadaptieve ingreep, die tijdens warme zomerdagen ook voor verkoeling zorgt.
Schoenen in de boom
Drie jaar na oplevering is het skatepark volop in gebruik en trekt het skaters uit het hele land. Den Brok: ‘Het succes van de skatebaan is ook te zien aan de schoenen die in een boom naast de baan hangen, een traditie onder skaters.’ Of iedereen deze traditie zal waarderen is de vraag maar het voormalige saaie en stenige Industrieplein is ontegenzeggelijk een aantrekkelijke en levendige plek geworden. Het groen en water dragen verder bij aan de leefbaarheid van dit stukje Hengelo.
Industrieplein Hengelo: achterkant station wordt groene multifunctionele hub
De zuidkant van station Hengelo was lange tijd een versteend, druk en rommelig plein. In het kader van de herstructurering van het stadsdeel Hart van Zuid, waarvan ook de achterkant van het station deel uitmaakt, ging het plein in 2019 op de schop. Grootste uitdaging van dit project was het onderbrengen van uiteenlopende functies in een samenhangend en aantrekkelijk ontwerp, waarbij vergroening en klimaatadaptatie belangrijke eisen waren.
Het resultaat is een prachtig groen en multifunctioneel plein. Met de herinrichting heeft het station van Hengelo als het ware twee ‘voorkanten’ gekregen. Green Cities richt zich in deze bijdrage met name op de groene invulling van dit project.
Facts & Figures
- Locatie: Industrieplein Hengelo
- Functies: doorgangsgebied, Kiss & Ride, fietsenstalling, taxistandplaats, ontmoeting en recreatie
- Omvang: 0,6 ha
- Opdrachtgever: Gemeente Hengelo
- Ontwerp plein en beplantingsplan: Buro Lubbers landschapsarchitecten & stedenbouw, Vught
- Realisatie: Roelofsgroep, Den Ham
- Leverancier bomen: Van den Berk Boomkwekerijen, Sint-Oedenrode
- Aanleg en onderhoud groen: gemeente Hengelo
- Realisatie: 2019 – 2020
- Kosten project: 1,6 miljoen euro
Een veelomvattend plan
Een stationsgebied is een levendige omgeving en het Industrieplein is hier geen uitzondering op. Buro Lubbers, dat verantwoordelijk was voor het ontwerp van het plein, moest rekening houden met uiteenlopende functies en gebruikers waarbij het aspect bereikbaarheid zwaar woog. Zo moesten een taxistandplaats, Kiss & Ride parkeerplaatsen, invalideparkeerplaatsen en fietsenstalling deel uitmaken van het nieuwe plein. Maar ook de looproutes van en naar het station Hengelo dienden duidelijk en zichtbaar te blijven ten behoeve van dagelijkse stroom van duizenden studenten en forensen. Bovendien wilde de gemeente Hengelo, tevens opdrachtgever, het plein aanmerkelijk vergroenen met klimaatadaptieve beplanting en een waterloop. Blikvanger van het Industrieplein moest het nieuwe skatepark worden van zo’n 900 m2.
Bij de plannen voor de herinrichting van het Industrieplein waren veel partijen met verschillende belangen betrokken. Om tot een breed gedragen ontwerp te komen is in een vroeg stadium overleg met hen gevoerd. Het ging onder meer om de gemeente Hengelo, het ROC van Twente, het Waterschap Vechtstromen, de Provincie Overijssel, Skatelab, NS en Pro-Rail.
De realisatie van het nieuwe plein is tot stand gekomen in bouwteamverband, bestaande uit de gemeente, de landschapsarchitect en de aannemer/uitvoerder.
Toekomstbestendige beplanting
Ongeveer een kwart van het plein bestaat uit groen. Bij de keuze van de beplanting is nadrukkelijk rekening gehouden met de gevolgen van klimaatverandering. De toegepaste vaste planten (waaronder maagdenpalm, zonnehoed, kattenkruid en smeerwortel) en boomsoorten (zoals honingboom, Chinese vernisboom en doodsbeenderenboom) zijn bestand tegen hitte en droogte. ‘Er zijn in totaal 38 bomen aangeplant. Er staan zowel hoog- als meerstammige bomen, waarbij laatstgenoemde een hoogte hebben van 5 tot 6 meter. De hoogstambomen hebben een stamomtrek van 30-35 cm. Flinke bomen dus.’ Aan het woord is Jeroen den Brok van Van den Berk Boomkwekerijen, leverancier van de bomen. Voordeel van deze maatvoering is dat de bomen al vanaf het eerste seizoen een fors bladerdek hebben dat voor schaduw zorgt en een lagere omgevingstemperatuur op het plein. Hiermee is het op warme dagen een prettige verblijfsplek.
Ook het bevorderen van de biodiversiteit was een eis bij de beplantingskeuze. Den Brok: ‘De selectie van de bomen is gemaakt door de landschapsarchitect in samenspraak met de gemeente. Uitgangspunt was dat het moest gaan om sterke, bloeiende soorten die aantrekkelijk zijn voor vlinders en insecten.’ De vruchtdragende bomen zorgen in de winter voor voedsel voor vogels. Naast bomen en vaste planten zijn vlinderstruiken en bloembollen geplant. Deze beplantingsmix maakt dat er vrijwel het hele jaar door wel iets in bloei staat. Dit is niet alleen goed voor de biodiversiteit maar ook aantrekkelijk voor de bezoekers van het Industrieplein.
Ander bijzonder element op het nieuwe plein is de Veldbeek. Dit is een nieuwe beek die fungeert als waterretentie en waterbuffering. Bij hevige regenval zorgt de waterloop voor opvang en afvoer van het water. Een mooie klimaatadaptieve ingreep, die tijdens warme zomerdagen ook voor verkoeling zorgt.
Schoenen in de boom
Drie jaar na oplevering is het skatepark volop in gebruik en trekt het skaters uit het hele land. Den Brok: ‘Het succes van de skatebaan is ook te zien aan de schoenen die in een boom naast de baan hangen, een traditie onder skaters.’ Of iedereen deze traditie zal waarderen is de vraag maar het voormalige saaie en stenige Industrieplein is ontegenzeggelijk een aantrekkelijke en levendige plek geworden. Het groen en water dragen verder bij aan de leefbaarheid van dit stukje Hengelo.
Foto's : Van den Berk Boomkwekerijen
