Het groener maken van jouw wijk heeft voordelen voor jezelf en voor je mede-buurtbewoners. Een groene wijk ziet er aantrekkelijker uit en is beter voor de gezondheid. Je kunt het op allerlei manieren aanpakken en is vaak makkelijker dan je denkt! In dit artikel lees je tips en voorbeelden over hoe je jouw wijk groener kunt maken. Doe inspiratie op en ga direct zelf aan de slag!

Welke mogelijkheden zijn er om de wijk groener te maken?

Er zijn verschillende manieren om jouw wijk groener te maken waar je zelf mee aan de slag kunt gaan. Het meest voorkomende voorbeeld is de moestuin. Hier kun je in principe vandaag al mee starten.

Moestuin

De grond van veel buurttuin projecten wordt gebruikt om groenten, fruit en kruiden te kweken. Buurtbewoners gebruiken deze moestuintjes voor eigen plezier en om uit te delen. Want waarom zou je groenten en fruit vanuit verre landen laten komen terwijl je het ook zelf in de stad kunt verbouwen? Dit is tenslotte ook veel leuker!

Volgens het Londense project Capital Growth zou 26 procent van alle groente en fruit dat in Londen wordt gegeten, zelf verbouwd kunnen worden in eigen stad als alle beschikbare ruimte daarvoor gebruikt zou worden. In Duitsland is er met een onderzoek aangetoond dat er 36.000 hectare grond beschikbaar is op platte daken. Dit is allemaal ruimte wat onbenut wordt gelaten en waarop je een moestuin zou kunnen beginnen.

Mensen willen steeds minder afhankelijk zijn van de conventionele voedselvoorziening. Ook is de trend gaande om onze ecologische voetdruk te verkleinen. Eén van de methoden om dit te doen is door eten uit de buurt te halen. Zo zie je steeds meer mensen bijvoorbeeld sla of tomaatjes kweken op de vensterbank en transformeren we ongebruikte grond in eigen tuin en in de buurt tot een moestuin. Hier halen ze vervolgens een gedeelte van de groenten vandaan.

Veel mensen denken dat het aanleggen van een moestuin moeilijk is, maar tegenwoordig is het juist heel makkelijk! Ga op zoek in de buurt naar geschikte en vrije grond. Zoek uit of je de grond mag gebruiken en zaai fruit en groenten. Vervolgens houd je rekening met onderhoud en het geven van water. Dan gaat het groeien en kun je na een tijd oogsten.

Een paar kleine tips voor bij het starten van een moestuin: verwijder regelmatig het onkruid, maak gebruik van moestuinmest en gebruik de juiste biologische beschermingsmiddelen om het beste resultaat te behalen.

Buurtspeeltuin

Kinderen groeien steeds meer op in een stenige omgeving. Als ze dan willen buitenspelen zijn ze aangewezen op een speeltuin in de buurt. Dit is natuurlijk allemaal heel leuk, maar vaak staat daar een simpele glijbaan en zandbank. Het is dan geen wonder dat kinderen liever binnen zitten om te gamen.

Groen is vaak helaas niet ingericht op kinderen. Je ziet veel saaie stukken, strak gemaaide gazons, prikkelbosjes en gesnoeide bomen. Dit is niet heel uitdagend om in te spelen voor kinderen. Maar hoe maak je nou van het stuk ongebruikte grond een natuurspeeltuin voor kinderen? Wij zullen een aantal ideeën aandragen waarmee dit gerealiseerd kan worden.

– Je kunt de gemeente verzoeken om klimbomen te plaatsen. Dat zijn afgezaagde bomen, die zonder wortels een paar meter in de grond gezet worden zodat de takken vlak boven de grond beginnen. Ook kun je wat vertakte bomen neerleggen, waarop kinderen kunnen spelen en klimmen;

– Je kunt een slingertouw in een boom hangen. Door het ophangen van dikke touwen kun kinderen lekker slingeren;

– Creëer open plekken midden in de beplanting. Maak deze alleen bereikbaar via een sluip- en kruiproute. Dit vinden kinderen geweldig;

– Wellicht is het mogelijk om wat ondiepe watergangen te graven. Oudere kinderen kunnen erin spelen, over het water heen springen en een dam van takken bouwen. Ook is het mogelijk om een deel van de grond die geschikt is voor het stadstuinieren te reserveren voor kinderen. Je kunt ze dan vervolgens begeleiden bij de inrichting, het zaaien en planten en het onderhoud.

Hou er rekening mee dat je de kindertuin minimaal 4 tot maximaal 10 vierkante groot maakt. Maak je de buurtspeeltuin te klein, dan is er voor de kinderen te weinig te beleven en maak je het te groot, dan is het niet meer bij te houden. Leg in het midden van de kindertuin een tegelpad aan, zodat de tuin aan weerskanten te bewerken is.

Geveltuin

Als je geen voortuin hebt maar wel een saaie gevel, dan kun je hier heel simpel vergroening in aanbrengen. Haal één of twee rijen tegels langs de gevel weg en plaats hier planten of bloemen in. Dit noem je een geveltuin. In feite is het een strook met plantjes of bloemen. Nadat je de rij met tegels heb weggehaald is het de bedoeling dat je ongeveer 30 centimeter grond verwijderd. Doe dit wel voorzichtig aangezien je kabels of leidingen kunt tegenkomen.

Wanneer je een geveltuin gaat aanleggen dien je met een aantal zaken rekening te houden voordat je aan de slag gaat:

– Is het toegestaan van de gemeente om een geveltuin te maken?

– Blijft er voldoende ruimte beschikbaar voor rollators, kinderwagens en een scootmobiel?

– Waar plaats je je fiets als je hem niet meer tegen de gevel kunt plaatsen?

– Kun je je ramen nog zemen?

De regels voor het aanleggen van een geveltuin kunnen per gemeente verschillen. De planten hebben naast het feit dat ze je huis en straat opfleuren meer voordelen. Zo zorgt muurbeplanting voor warmte-isolatie in de winter en voor verkoeling in de zomer.

Projecten in Nederland

In ons land zijn er veel voorbeelden te noemen van stappen die tot een groenere wijk hebben geleid. Deze projecten in Nederland dienen als inspiratie.

Utrecht

Er zijn diverse projecten in Nederland gestart vanuit gemeentes om wijken en steden groener te maken. Utrecht is hiervoor een goed voorbeeld. Utrecht wil graag een duurzame groene stad worden. Eén van de doelen is om er voor te zorgen dat elke inwoner op loopafstand kan genieten van een park of plantsoen. Daarom heeft de gemeente voor elke wijk samen met de buurtbewoners een zogeheten ‘wijkgroenplan’ opgesteld. In 2018 zullen alle wijkgroenplannen in Utrecht helemaal uitgevoerd zijn.

Het doel van het wijkgroenplan is meer en mooier groen of beter toegankelijk groen in wijken te realiseren. De gemeente Utrecht had voor elk wijkgroenplan een uitvoeringsbudget van €420.000 per wijk.

Aangezien Utrecht de komende jaren flink zal gaan groeien zullen er in rap tempo extra woningen moeten komen. Maar om de stad leefbaar te houden is het ook van belang dat er meer groen op slimme plekken moeten komen, zoals op daken of op braakliggend terrein.

Met de wijkgroenplannen wordt de achterstand aan flora in die groenarme wijken de komende jaren verder weggewerkt. De bewoners moeten hier zelf ook de handen voor uit de mouwen steken, en als het aan het college ligt moet er verder worden gekeken dan hun eigen lapje grond. Daarom krijgt de wijkgroenplannen een vervolg. Bij ongeveer één derde van 187 projecten hebben de bewoners het stokje van de gemeente overgenomen.

In het Groenstructuurplan 2017 – 2030 staat dat de wijken West, Noordwest, Binnenstad en Noordoost zich de komende jaren op meer kleine parken en bomen kunnen verheugen. Voordat de wijkgroenplannen startten waren er ongeveer 450 zelfbeheer-projecten. Door de komst van de wijkgroenplannen is dit in de afgelopen vijf jaar met circa 65 zelfbeheer-projecten gegroeid.

Amsterdam

In Amsterdam hebben ze het ook begrepen dat het groener maken van de stad veel voordelen met zich meebrengt. Lange tijd waren er enorme, grote en loze oppervlaktes, maar steeds vaker worden de Amsterdamse daken bedekt met gras, mos of zelfs met complete tuinen.

Een groen dak heeft de volgende voordelen:

– Een langere levensduur van het dak

– Filtering van fijnstof

– Het zorgt voor geluidsdemping

– Voedselproductie

– Het geeft een sponseffect bij zware regenval

– Het zorgt voor een lagere temperatuur in het gebouw

Festivals

De festivalscène in Nederland is inmiddels volwassen en je kunt bijna elk weekend wel een festival bezoeken. De keuze is reuze! De reguliere muziekfestivals kennen we inmiddels allemaal wel. Maar wist je dat er ook festivals zijn die volledig in het teken van de natuur staan? Neem bijvoorbeeld het Spring Snow festival.

Het lentesneeuw festival in Amsterdam wordt gevierd ter ere van de Iepen die jaarlijks een magisch natuurverschijnsel teweeg brengen. De bomen strooien dan met miljoenen zaadjes als een natuurlijke confetti uit over de stad. Dit festival duurt van 21 april – 21 mei. Er wordt tijdens deze periode allerlei artistieke activiteiten georganiseerd waarmee Amsterdam de lente viert.

Ook hebben we in Amsterdam het Tulp festival. Dit is een festival ter eren van tulpen. Het Tulp Festival stuurt je op ontdekkingsreis door alle stadsdelen. Tijdens het festival wordt het straatbeeld opgefleurd door tulpen van Noord tot Zuid-Oost en van Oost tot Nieuw-West. Het is een verrassende manier om door middel van een wandeling of fietstocht de hoofdstad te verkennen.

DGTL was voor hun festival opzoek naar stadsboeren die hun cateraars voorzien van lokale biologische ingrediënten. Ze streven ernaar om als eerste festival in Nederland een volledig circulair voedselaanbod te realiseren. Het is een elektronisch muziekfestival. Ze willen zich onderscheiden op het gebied van technologie, innovatie en duurzaamheid ten op zichten van andere festivals.

Hoe kun je zelf eenvoudig en snel aan de slag met het groener maken van de wijk?

Er zijn allerlei manieren hoe je jouw eigen wijk groener kunt maken. Dit kan zelfs met een beperkt budget en met beperkte middelen. In de meest ideale situatie maak je gebruik van objecten die een tweede leven verdienen of producten die duurzaam en milieuvriendelijk zijn. Wij zullen je een aantal producten en manieren aankaarten waarmee je eenvoudig uit de voeten kunt.

Verticaal tuinieren

Bij verticaal tuinieren gebruik je gevels en muren om planten op te laten groeien. Systemen en materialen om verticaal te tuinieren kun je zelf maken, maar zijn ook kant-en-klaar te koop. Het is een slimme oplossing als je weinig ruimte hebt voor een tuin of voor potten en bakken. Mocht je een balkon hebben dan kun je op deze manier veel meer groen kwijt. Een bijkomend voordeel van verticaal tuinieren is dat het isolerend en geluiddempend is. Daarnaast wordt de saaie schutting een stuk vrolijker door de bloemen en planten.

Urban farming

Urban farming wordt ook wel stadslandbouw genoemd. Het is de productie van voedsel in en om de stad. Denk hierbij aan stadsboerderijen, volkstuinen en schooltuintjes. Deze vorm van landbouw heeft niet alleen tot doel om eten te produceren, maar zorgt ook voor educatie, zorg en recreatie.

Bij het verbouwen van groente, fruit en kruiden in de stad dien je er rekening mee te houden dat de grond waarop je gaat kweken schoon is en dat de afstand tot wegen voldoende is, vanwege de fijnstof en ander luchtvervuiling.

Omdat er meestal biologisch gewerkt wordt, en het om onbewerkte producten gaat, kan de productie doorgaans als een duurzame vorm van landbouw gezien worden. Doordat het allemaal kleinschaliger wordt uitgevoerd zorgt urban farming voor langere opbrengsten dan de gangbare vormen van landbouw.

Big bags

Ooit geweten dat big bags ideaal geschikt zijn als plantenbakken? Ze zijn ontzettend goedkoop, licht van gewicht en ideaal te gebruiken op asfalt en grond die misschien vervuild is met chemicaliën.  Je creëert er als het ware een hoop kleine tuintjes mee die gemakkelijk te zijn onderhouden. Regenwater houdt de aarde vochtig maar je hebt geen last van een grondwaterpeil of verschillende soorten aarde.

Bedenk van te voren goed waar je de big bag wilt neerzetten, want eenmaal gevuld met potgrond is deze moeilijk te verplaatsen. Zorg er daarnaast voor dat er voldoende ruimte tussen de verschillende big bags blijft, zodat je overal goed bij kunt.